१९४७ साली रंगभूमीवर संपूर्ण नाटक्न आणता तीन एकांकिका आणण्याचा एक अभिनव प्रयत्‍न 'नाट्य-निकेतन'ने केला तो केवळ नावीन्याचा सोस म्हणून नव्हे, तर प्रेक्षकांची अभिरुची वाढविण्याच्या हेतूने. या माझ्या तिन्ही एकांकिका वेगवेगळ्या स्वरूपाच्या होत्या. 'तुझं माझं जमेना' ही संपूर्ण विनोदी, 'सतरा वर्षे' ही गंभीर व 'फरारी' ही विनोद आणि गांभीर्य या मिश्रणाची. निरनिराळ्या अभिरुचीच्या प्रेक्षकांना त्यांच्या आवडीप्रमाणे खाद्य दिल्यास एकसमयावच्छेदेकरून सर्व प्रेक्षक संतुष्ट होतील, ही हा प्रयोग करताना सुप्‍त आकांक्षा आमच्या मनात होती. त्याप्रमाणे मुंबई-पुण्यासारख्या शहरी त्याचे चीज झालेही. पण गावोगावी हे प्रयोग लावताना निराळाच अनुभव आला. प्रेक्षक या तिन्ही एकांकिकांचा परस्पराशी अजब संबंध जोडू लागले व 'फरारी 'मधला आंधळा नंतर कुठे गेला, याची आपापसात चर्चा करू लागले ! तेव्हा हा प्रयोग प्रेक्षकांच्या पचनी पडायला अजून काही वर्षे गेली पाहिजेत, हे कळून आले.

शिवाय, तीन-साडेतीन तासांच्या संपूर्ण नाटकाचा जो एकसंध परिणाम व्हावा, तो या पाऊण तासांच्या तीन वेगवेगळ्या नाटिकांनी होऊ शकला नाही. अठरा वर्षांच्या तरुणीच्या सान्‍निध्याचे समाधान सहा वर्षांच्या तीन बालिकांनी कसे मिळावे, असाही कोटिक्रम काही चोखंदळ नाट्यरसिकांनी केला असेल !
(संपादित)

मो. ग. रांगणेकर
'असा धरि छंद' या मो. ग. रांगणेकर यांच्या पुस्तकातून. लेखन सहकार्य जयवंत दळवी.
सौजन्य- सन पब्लिकेशन्स्‌, पुणे

* ही लेखकाची वैयक्तिक मते आहेत. या लेखात व्यक्त झालेली मते व मजकूर यांच्याशी 'आठवणीतली गाणी' सहमत किंवा असहमत असेलच, असे नाही.

  इतर संदर्भ लेख