'तुझ्या मनात कुणितरी हसलं गंड हे आणखी एक सुंदर गीत. प्रसन्नतेच्या भावस्थितीनुसार याची लय द्रुत आहे. या भावस्थितीला अनुकूल अशी 'पंजाबी पहाडी' रागाची बैठक गीताला दिलेली आहे. ही चाल पूर्वसंस्कारांतून आलेली आहे. 'एकला नयनाला विषय' (स्वयंवर) आणि 'मजवरी तयांचे प्रेम खरे' (संशयकल्लोळ) या नाट्यपदांची पार्श्वभूमी या चालीमागे आहे. वरील दोन्ही चाली मा. कृष्णरावांच्याच. पहिली चाल गायकीकडे झुकलेली, दुसरी देवलप्रणीत प्रासादिकतेकडे वळलेली. या दोन्ही चालींचा मनोज्ञ संगम प्रतिभेच्या स्तरावर या ठिकाणी पुलंनी केला आहे. यातील तानलडी जितक्या कल्पक व मनोहर आहेत तितक्याच चालींमध्ये व्यामिश्रतेचे सौंदर्य (Complexity) निर्माण करणार्‍या आहेत. कडव्यांची चाल-बदल भावानुकूल आहे. या गीताला माणिकबाईच योग्य होत्या.
(संपादित)

गंगाधर महाम्बरे
'कविश्रेष्ठ राजा बढे- व्यक्ती आणि वाङ्मय' या गंगाधर महाम्बरे लिखित पुस्तकातून.
सौजन्य- नंदिनी पब्लिशिंग हाऊस, पुणे.

* ही लेखकाची वैयक्तिक मते आहेत. या लेखात व्यक्त झालेली मते व मजकूर यांच्याशी 'आठवणीतली गाणी' सहमत किंवा असहमत असेलच, असे नाही.

  इतर संदर्भ लेख